Begin februari verscheen in De Tijd een interessant opinie-artikel van Koen Schoors. In zijn column maakt hij duidelijk dat het halen van klimaatdoelstellingen start bij burgers, organisaties en bedrijven. "In onze wijken is heel wat maatschappelijke energie om bij te dragen aan de oplossing. Laten we die energie vrijmaken door de regels bij te sturen. Laat de zon in je wijk, ze schijnt toch voor iedereen, arm of rijk." Via ASTER zal de sociale huisvestingssector haar steentje bijdragen aan een beter klimaat.
Oubollige regels verhinderen dat de maatschappij volledig haar rol kan spelen in de opwekking van zonne-energie. Verander die regels, want de oplossing van het klimaatprobleem ligt in je wijk.
We moeten alle zeilen bijzetten om de klimaatdoelstellingen te halen. Vooral zonne-energie heeft een hoog potentieel. De technologie verbetert in sneltreinvaart en de prijzen blijven dalen. Projecten die amper drie jaar geleden volstrekt niet rendabel waren, zijn dat nu wel. We moeten de creativiteit, bereidwilligheid, kennis, spaargelden en beschikbare daken van bedrijven, organisaties en burgers aanspreken.
Talloze bedrijven met ideale daken hebben onvoldoende eigen elektriciteitsverbruik. Scholen verbruiken nauwelijks elektriciteit tijdens vakantieperiodes. Bijna altijd kunnen zonnepanelen daar propere elektriciteit produceren onder de marktprijs.
Maar die zonnepanelen worden vaak niet of niet optimaal geplaatst. Je mag alleen aan jezelf elektriciteit leveren, en door regels die berusten op het principe van centrale controle is het onzinnig meer capaciteit te plaatsen dan je zelf nodig hebt. Van dat soort regels moeten we dringend af. Ze fnuiken de maatschappelijke energie die staat te trappelen om bij te dragen aan de oplossing.
Gelukkig mogen we nu zonnedelen, waarbij anderen zonnepanelen op jouw dak plaatsen. Maar dat blijft een zeer individuele benadering, waarbij mensen hun eigen installatie, met eigen kabel en omvormer, op een dak van een buur plaatsen.
Dat is maar het halve werk. Is het niet veel efficiënter het hele dak optimaal vol te leggen met zonnepanelen, met slechts één omvormer en één kabel op het net? Het uitgespaarde geld kan je investeren in wijkbatterijen, waarin je het lokaal productieoverschot rond de middag opslaat om het lokaal productietekort 's avonds op te vangen. Zo stabiliseer je het lokale distributienetwerk.
Klop aan bij burgers, wijk per wijk en straat per straat, met een totaalpakket dat hen maximaal de zorgen uit handen neemt.
Ook wij kunnen zonnepanelen plaatsen die zelfs zonder groenestroomcertificaten rendabel zijn, maar het ontbreekt ons soms aan de nodige kennis, daadkracht en financiële reserves om het voor elkaar te krijgen.
Klop daarom aan bij burgers, wijk per wijk en straat per straat, met een totaalpakket dat hen maximaal de zorgen uit handen neemt. Geen ellende meer met de jungle van premies, belastingaftrekken, technische details en financieringsproblemen. We vragen hun toestemming en brengen de rest voor elkaar, met een lagere energiefactuur tot gevolg. Dat proces is uitermate schaalbaar en een organisatie met experts kan dat heel efficiënt doen.
De banken kunnen helpen door kosteloos de hypotheek uit te breiden als het aantoonbaar gaat om een rendabele zonne-installatie en om relatief kleine sommen van minder dan 10.000 euro. Als de financiële draagkracht volledig ontbreekt, is er de energielening van de Vlaamse overheid, waarbij kwetsbare groepen 0 procent rente betalen.
Dat maakt het altijd zinvol rendabele installaties te plaatsen. Ook een derdepartijfinanciering kan een rol spelen. We kunnen een rollend fonds oprichten, gefinancierd door green impact bonds, zoals ik eerder heb uitgelegd.
Ook veel huurwoningen en appartementsgebouwen kunnen technisch efficiënt zonnepanelen plaatsen, als we de kosten kunnen verdelen tussen de verhuurder en de huurder.
Tot slot kunnen ook veel huurwoningen en appartementsgebouwen technisch efficiënt zonnepanelen plaatsen, als we de kosten kunnen verdelen tussen de verhuurder en de huurder. Voor sociale huisvestingsmaatschappijen is dat in orde. Sinds februari 2019 mogen ze de huurprijs verhogen in verhouding tot de elektriciteitsbesparing door geïnstalleerde zonnepanelen. In de lente wordt de coöperatie ASTER opgericht. Die zal zonnepanelen op grote schaal uitrollen op het verhuurpatrimonium van de huisvestingsmaatschappijen. Verhuurders kunnen coöperant worden en zo delen in de voordelen.
Maar dat kan ook op de private verhuurmarkt, door private huurders iets meer te laten betalen in functie van de verlaagde elektriciteitskosten. Met goede afspraken is de huurder beter af en kan de verhuurder de investering terugverdienen. Misschien moet de overheid eens nadenken over een formule die aangeeft hoeveel de huurprijzen mogen stijgen in functie van de besparingen op elektriciteit door het leggen van zonnepanelen voor private huurwoningen. Zo creëer je zekerheid voor beide partijen, een rendabele investering voor de verhuurder en een hoger budget na huur en energiekosten voor de huurder.
In onze wijken is heel wat maatschappelijke energie om bij te dragen aan de oplossing. Laten we die energie vrijmaken door de regels bij te sturen. Laat de zon in je wijk, ze schijnt toch voor iedereen, arm of rijk.