Grootste zonnepanelenproject ooit in Vlaanderen officieel ingehuldigd

ASTER wekt 150 MWp energie op daken sociale woningen op

Unieke samenwerking tussen ASTER, sociale huisvestingssector, EnergyVision en Belfius Bank

Roeselare/Antwerpen, 11 oktober 2022 – Vandaag is in de sociale woonwijk Het Verzonken Kasteel in Roeselare de grootschalige activering van het zonnepotentieel van de Vlaamse sociale huisvestingssector officieel van start gegaan. Na enkele testprojecten in de zomermaanden huldigde de collectieve vennootschap ASTER, opgericht door de sociale huisvestingsmaatschappijen en uniek in Europa, vandaag officieel het eerste van wel 395 000 zonnepanelen op sociale woningen in. Minister van Wonen Matthias Diependaele had de eer om de eerste installatie ‘officieel’ aan te sluiten: een belangrijke stap in de strijd tegen energiearmoede én een flinke bijdrage aan de Vlaamse klimaatdoelstellingen. ASTER kondigde ter gelegenheid van deze inhuldiging ook aan om in te zetten op het plaatsen van zonnepanelen op niet-residentiële gebouwen en gronden die niet langer ontwikkeld kunnen worden voor sociale woningbouw.

Dit is ASTER

Etienne Audenaert, voorzitter van ASTER en Sven Van Elst, Algemeen Directeur van ASTER © EnergyVision

“De inhuldiging vandaag in de wijk van De Mandel in Roeselare is het hoogtepunt van de fantastische weg die we de voorbije jaren met onze partners, de Vlaamse Regering, de sociale huisvestingsmaatschappijen en natuurlijk Belfius Bank en EnergyVision hebben afgelegd. Van een eenvoudig idee groeide ASTER uit tot een investering van € 155 miljoen die op zoveel vlakken het verschil zal maken. Het feit dat we met wikken en wegen tot een businessmodel zijn gekomen dat autonoom werkt, stemt me ongelooflijk trots”, zegt voorzitter Etienne Audenaert van ASTER.

Na de oprichting van ASTER in oktober 2020 en de sluiting van de gunning van de opdracht aan EnergyVision en de ondertekening van de financieringsovereenkomst met Belfius Bank in juli van dit jaar is de inhuldiging van de zonnepanelen de volgende belangrijke mijlpaal in de ambities van de organisatie. Via ASTER investeren de sociale huisvestingsmaatschappijen in zonnepanelen op zoveel mogelijk sociale woningen.

De bewoners van sociale woningen met ASTER-zonnepanelen, zowel beschermde als niet-beschermde afnemers, betalen op het moment dat de zon schijnt een tarief dat ongeveer 25% lager ligt dan het sociaal tarief of het markttarief. De Vlaamse regering bepaalt de tarieven en garandeert zo dat de gelijktijdig verbruikte zonnestroom de goedkoopste elektriciteit is voor de sociale huurders. De huurders betalen aan de sociale huisvestingsmaatschappij - die eigenaar is van de opgewekte stroom - enkel voor de zonnestroom die zij verbruiken wanneer de zon schijnt. Er zijn voor de huurders geen bijkomende kosten.

De elektriciteit die niet wordt verbruikt, verkopen de sociale huisvestingsmaatschappijen aan Energie.be. De opbrengsten vloeien volledig terug naar de sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale huurders die geen directe toegang hebben tot zonne-energie. De opbrengsten kunnen ook worden gebruikt voor andere duurzaamheidsinitiatieven van de sociale huisvestingsmaatschappijen.

Minister Matthias Diependaele met Sven Van Elst, Algemeen Directeur van ASTER en Maarten Michielssens, CEO van EnergyVision © EnergyVision

Minister Matthias Diependaele zegt: “Vanuit Vlaanderen ondersteunen we dit project volmondig. De cijfers zijn indrukwekkend, met dit zonnepanelenproject gaan we de komende 5 jaar zorgen voor 395 000 zonnepanelen op 52 500 woningen van 64 verschillende sociale huisvestingsmaatschappijen. Hiermee wordt een derde van het totale aantal sociale woningen in Vlaanderen voorzien van zonnepalen. Dit betekent een dubbele maatschappelijke winst voor een alsmaar ernstiger wordende problematiek: we zetten hiermee een serieuze stap richting de Vlaamse kilmaatdoelstellingen, en de installatie van zonnepalen zorgt voor een positief effect op de energiefactuur van de sociale huurders.”

Zonnepanelen op niet-ontwikkelbare gronden

De ambities van ASTER en EnergyVision reiken nog verder. Sven Van Elst, algemeen directeur van ASTER:

“Met ASTER ondersteunen we de sociale huisvestingsmaatschappijen maximaal bij de activering van hun zonnepotentieel en bij andere energie- en duurzaamheidsvraagstukken. Zonnepanelen op bestaande sociale woningen zijn een eerste stap. Ook daken van niet-residentiële gebouwen zoals kantoren of garages én nieuwbouwprojecten nemen we mee in dit verhaal. Bestaande zonnepaneleninstallaties kunnen we inschakelen in het monitoringsysteem dat ASTER en EnergyVision opzetten.”

ASTER onderzoekt ook wat de mogelijkheden zijn van zonneparken op gronden in eigendom van de sociale huisvestingssector die om allerlei redenen niet meer kunnen worden ontwikkeld voor de bouw van sociale woningen.

Etienne Audenaert: “De belangrijkste opdracht van de sociale huisvestingssector is en blijft natuurlijk nieuwe sociale woningen bouwen op de gronden die vandaag eigendom zijn van de sociale huisvestingsmaatschappijen. Er staan nog altijd 180.000 gezinnen op de wachtlijst. We doen als sector al het mogelijke om voor deze gezinnen betaalbare en duurzame woningen te bouwen. We stellen echter vast dat een deel van deze gronden, het gaat in totaal over een grondvoorraad van 1.600 hectare verspreid over heel Vlaanderen, niet meer kan worden gebruikt voor sociale woningbouw. Met ASTER willen we nu bekijken of we deze gronden mee kunnen inschakelen in de energietransitie.”

Uit de eerste bevindingen blijkt dat het zou gaan om verschillende honderden hectaren grond. Als op deze niet-ontwikkelbare gronden zonneparken worden gebouwd - een bijkomende investering van verschillende tientallen miljoenen euro - zou de sector al snel de voorziene jaarproductie van zonnestroom kunnen verdubbelen. De sociale huisvestingsmaatschappijen zouden deze zonnestroom dan in een energiegemeenschap van burgers kunnen delen met alle sociale huurders, maar ook met lokale besturen, bedrijven en gezinnen.

De cijfers

Vanaf nu worden in een periode van vijf jaar zo’n 395 000 zonnepanelen op 52 500 woningen van 64 sociale huisvestingsmaatschappijen geïnstalleerd. Goed voor een totaalvermogen van 150 MWp. EnergyVision, die de aanbesteding won, doet hiervoor beroep op wel 300 medewerkers.

“De aanloop was lang, maar nu cijfert het wel heel hard en dat zullen sociale huurders snel merken: we hebben onze capaciteit nu reeds opgedreven van 50 werven per week naar meer dan 250 werven per week en kunnen vanaf maart nog verder opschalen. In parallel komen de panelen op de gronden er gewoon bovenop, ook daarvoor is capaciteit voorzien. De voorbije drie maanden hebben we meer dan 60 mensen aangeworven en opgeleid en er staan nog meer dan 50 aanwervingen gepland. Via onderaannemers zijn er nog eens meer dan 100 mensen actief op het ASTER-project”, zegt Maarten Michielssens (CEO van EnergyVision).

Maarten Michielssens, CEO van EnergyVision © EnergyVision

De impact van ASTER op de Vlaamse klimaatambities valt niet te ontkennen:

“Het activeren van dit zonnepotentieel is goed voor naar schatting een CO2-reductie van circa 35 000 ton. Dat staat gelijk aan een bos met 3,25 miljoen bomen, 10 000 voetbalvelden groot, met een oppervlakte van 65 km2. Zo helpen we als sector mee om voor alle Vlamingen de Klimaatdoelstellingen 2050 te behalen”, zegt algemeen directeur Van Elst.

Financiering door Belfius

ASTER kon worden opgericht met de steun van de Europese Investeringsbank, die in eerste instantie een seeding capital van € 900 000 voorzag. De organisatie gaat er prat op dat haar businessmodel werkt zonder structurele subsidiëring. Voor de financiering kwam Belfius Bank als beste partner uit de bus. De instelling voorziet een kredietlijn van € 105 miljoen.

Dirk Gyselinck (lid van het directiecomité van Belfius Bank): “Deze samenwerking is uniek omdat ze niet enkel de energietransitie een boost geeft, het maakt ook een wezenlijk verschil voor mensen die er het meeste baat bij hebben. We zijn dan ook bijzonder fier dat wij hiermee niet alleen België helpen duurzamer worden, maar vooral ook de maatschappij in z’n geheel erop laten vooruitgaan.”

Inhuldiging door minister Diependaele in de wijk Het Verzonken Kasteel van De Mandel

De wijk ‘Het Verzonken Kasteel’ met woningen van sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel in Roeselare, kreeg de eer van de inhuldiging van het project. De woning in de Jonkerstraat waar het eerste paneel officieel door minister Diependaele werd aangesloten, is een demowoning waar de organisatie aan bewoners toont hoe ze kunnen inzetten op duurzaam energieverbruik.

“Als toonaangevende sociale huisvestingsmaatschappij investeert De Mandel heel veel in energiemaatregelen waar de sociale huurder de vruchten kan van plukken. Daarom stappen we met veel enthousiasme mee in ASTER. De plaatsing van zonnepanelen op 233 woningen in de wijk Het Verzonken Kasteel is het startschot van een campagne die tot doel heeft om maar liefst 2000 sociale huurwoningen van De Mandel van zonnepanelen te voorzien,” zegt bestuurder Jurgen Vanlerberghe.

De initiatieven van De Mandel passen helemaal in het beleid van de stad Roeselare, zegt schepen Michèle Hostekint. “De stad Roeselare zit niet stil als het over het klimaat gaat. Al jaren werken we intensief samen met inwoners en partners aan concrete doelstellingen om klimaatneutraal te zijn tegen 2050. Dit project van ASTER en De Mandel helpen ons hierbij. De Mandel en de Stad startten in deze buurt al in 2020 de eerste Energiewijk op om het energieverbruik te doen dalen. Naast het verzamelen van energiedata, werkten we sterk sensibiliserend. Nu wordt werk gemaakt van een collectieve renovatie van huurwoningen, maar ook gelijkaardige private woningen kunnen van de groepsvoordelen meegenieten.”